BİTLİS’in Hizan ilçesine bağlı Karbastı Köyünde yaklaşık 100 yıldan beridir ilkel yöntemlerle pirinç üretiliyor. Dedelerinden ve babalarından öğrendikleri pirinç ekimini yapan Karbastı köyü ve mezralarındaki çiftçiler, pirinç çıkarma tekniklerini de yine ilkel yöntem olan atlarla gerçekleştiriyor.
Hizan’a yaklaşık 45 kilometre uzaklıkta bulunan ve kış aylarının çetin geçtiği Karbastı Köyü ve 6 mezrasında pirinç üretimi yapılıyor. Bahar aylarında ekilen pirinçler Eylül ayı başlarında hasat edilmeye başlanıyor.
Bölgede ‘Kursunç’ pirinci olarak bilinen ve bin 700 rakımlı köylerde yetiştirilen pirinçleri bölgedeki illeri başta olmak üzere Türkiye’nin çeşitli illerinde tüketiliyor. Bu yıl 500 dönüm araziye ekilen pirincin veriminden memnun olan köylüler, ‘Kursunç’ pirincinin coğrafi işaret alarak tescillenmesini istiyor.
Köydeki su sorunun çözülmesi halinde ekim alanının 1000 dönüme çıkacağını dile getiren köylüler, yetkililerden de destek bekliyor.
Pirinç hasadına katılan Bitlis Tarım ve Orman Müdürü Rıfat Çelik, kentte pirinci iki yerde üretildiğini hem ekim hem de hasadın tamamen imece usulüyle yapıldığını belirtti.
Çelik, “Yaklaşık 1700 rakımdaki Hizan ilçesi Karbastı köyündeyiz. Mayıs ayında köylü kardeşlerimizle beraber ekimini yaptığımız çeltik tarlalarında hasat yapmaktayız. Çeltik, Bitlis ilimizde iki yerde yetişmektedir. Çeltikli ve Karbastı köyümüzde. Şu an Karbastı köyünde hasadını yaptığımız pirinç çeşidi, yüzyıllardır atadan kalan tohumlarla yapılıyor.” dedi.
“PİRİNÇ, KARBASTI KÖYÜNÜN GEÇİM KAYNAĞI”
Karbastı köyü ve 6 mezrasının geçim kaynağının pirinç olduğunu ifade eden Tarım ve Orman Müdürü Rıfat Çelik, şöyle konuştu:
“Mayıs ayında ekimini yaptığımız pirincin hasadını yapmaktayız. Hasat tamamen imece usulü dediğimiz geleneksel yöntemlerle yapılmakta. Ekiminde, hasadında, değirmende, köylerdeki haneler birbirine yardım ediyorlar. Kursunç pirincimizin temel özelliği, yüzyıllardan gelen ata tohumudur. Üretim şekli tamamen organiktir. Herhangi bir kimyasal katkı maddesi yoktur. Ekim zamanında tamamen hayvan gübresi kullanılmaktadır.”
Köyde 500 dönüm alan üzerinde çeltik üretimi yapıldığını dile getiren Çelik, Pazar konusunda herhangi bir sıkıntının yaşanmadığını ifade etti.
Karbastı köyünde üretilen pirincin Türkiye’nin birçok yerine gönderildiğini belirten Çelik, “Köyümüzde 500 dönüm alanda çeltik üretimi yapılmaktadır. Çeltik suyla beslenmektedir. Suyun varlığı çok önemli. Köyün su ihtiyacı karşılandığı yıllarda bu rakam 1000 dönüme çıkmaktadır. Bu yıl sanırım sulamada ufacık bir problem vardı. Dönüm başı yaklaşık 450-500 kilogram pirinç elde ediliyor. 200 ton civarında köyde pirinç üretimi yapılmaktadır. Kadim tohum, ata tohum, organik yöntemlerle üretildiği için besleyicilikte ve sofrada yeri çok yüksektir. Katma değeri yüksek olduğu için pazar konusunda herhangi bir sıkıntı yoktur. Buradan Türkiye’nin her tarafına, Trakya’ya, Akdeniz’e, Karadeniz’e kadar sofrasına, lezzetine düşkün insanlar tanımaktadır. Dolayısıyla daha ürünümüz pazara düşmeden sipariş üzerine Türkiye’nin her tarafına gönderilmektedir. Geçen yıl kilosu 20 TL’ye satılmış. Bu yıl 25-30 TL arasında satılmasını bekliyoruz.” diye konuştu.
Köye katma değerinin yaklaşık 6 milyon TL civarında olacağının altını çizen Çelik, bu yıl verimin iyi olduğunu söyledi. Kursunç pirinci için coğrafi işaret almak için çalışma başlattıklarını vurgulayan Çelik, “Geçen yıla nazaran bu yıl rekolte iyidir. Köyümüzün su ihtiyacının karşılanması gerektiğini gördük. Şu dağların eteklerinden, su kaynaklarından köy merkezine suyun getirilmesi önem arz etmektedir. İnşallah sulama projesini yapacağız. Kursunç pirincimizin aynı şekilde pazarında katma değerini artırmak üzere, Tarım İl Müdürlüğü çalışanları olarak, bu ürünümüze coğrafi işaret almayı düşünüyoruz. Bununla ilgili çalışmalarımızı başlatmışız. Aynı şekilde sayın Cumhurbaşkanımızın muhterem eşlerinin himayesinde organize edilen ata tohumu gen bankacılığını da biz önemsiyoruz. Bu ata tohumlarımızı kaybetmemek üzere, tohumlarımızı toplayıp, gen bankamıza gönderiyoruz. Bu yıl inşallah Karbastı pirincimizi göndereceğiz. Gen bankamızda saklayacağız. Sonraki nesillere de aktarmış olacağız” şeklinde konuştu.