Bitlis’in Hizan ilçesinde dağların dik yamaçlarındaki bağlarda yetiştirilen üzümler, asırlardır geleneksel yöntemlerle pekmeze dönüştürülüyor.
Harmandöven köyünde çiftçilerin ilkbahardan bu yana hiçbir katkı maddesi kullanmadan büyük emeklerle yetiştirdiği üzümlerin pekmeze dönüştürüldüğü lezzet yolculuğu başladı.
Sabah erken saatlerde bağa giden çiftçiler ve bağlarda çalışan işçiler, özenle topladıkları üzümleri sepetlere koyarak eşek ve katırların sırtında köye taşıyor.
Daha sonra ocakların üzerinde 5 saat kaynatılan üzüm suyu, meşakkatli sürecin ardından pekmeze dönüştürülerek tüketime hazır hale getiriliyor.
Asırlardır katkı maddesi kullanılmadan doğal yöntemlerle üretilen pekmez, Bitlis’in yanı sıra çevre il ve ilçelere pazarlanıyor.
– “Pekmezin mayası toprak”
Pekmez üreticisi Yaşar Aydoğdu, AA muhabirine, ilkbaharda kazma, ilaçlama ve budama işlemlerini yaparak üzüm bağlarını hazır hale getirdiklerini söyledi.
Sonbaharda hasadını yaptıkları üzümleri, dik yamaçlardan eşek ve katırların yardımıyla köye indirebildiklerini belirten Aydoğdu, şunları kaydetti:
“İlk önce bir kazanda ısıtıyoruz. Pekmezin mayası topraktır. Üzüm suyuna toprak katıyoruz. Mayalandıktan sonra tekrar kazana alıp 5 saat kaynatıyoruz. Bu iş dededen babaya, babadan bize, bizden çocuklara kaldı. Bu işi dedelerimiz de yapıyordu. Kurulduğundan beri köyümüzde pekmez yapılıyor. Bağlarımız aşağıda olduğu için dik yamaçlardan katırlarla üzümleri taşıyoruz. Kadınlarımız ve çocuklarımızla üzümleri topluyoruz. Sonra tüm süreçleri tamamlayarak pekmezi elde ediyoruz.”
46 yıldır pekmez üreten 70 yaşındaki Abdulkerim Aydoğdu da köyde 200 yıldır üzüm pekmezinin yapıldığını dile getirdi.
Ailece bağdan topladıkları üzümleri zorlu yollardan eve getirdiklerini söyleyen Aydoğdu, “Çok zahmetli bir iş ama pekmezi çok güzel ve sağlıklı oluyor. Bitlis, Tatvan ve Hizan’a götürüyoruz. Köye gelip pekmez götürenler, sipariş verenler de var. Tatvan, Siirt ve Batman’dan 10 yıldır sürekli sipariş alıyoruz. Çok zor oluyor ve bazen yorgunluktan ayakta duramıyoruz. Pekmezin kilosunu 30 liradan satıyoruz. 46 yıldır bu yöntemlerle pekmez elde ediyoruz.” diye konuştu.
Sait Yıldırım da bağlarda yetiştirdikleri üzümün bir kısmını sattıklarını, bir kısmını da pekmeze dönüştürdüklerini kaydederek, “Sabah erkenden ailece bağa gidip üzüm topluyoruz. Katırlara yüklediğimiz üzümleri eve getiriyoruz. Suyunu sıkarak pekmez yapıyoruz. Büyüklerimizden öğrendiğimiz şekilde üretiyoruz. Siyah ve beyaz üzüm kullanıyoruz.” dedi. BİTLİS (AA)